Avrupa içinde her çeşit ürünün serbest dolaşımı ve büyük bir iş pazarın kurulması için ticarette teknik engellerin kaldırılmasi gerekmektedir. "Yeni Yaklaşım" olarak adlandırılan emniyet, sağlık, çevre ve tüketiciyi korumaya yönelik hazırlanan sisteme göre yürürlüğe giren direktifler kullanılmaktadır. Bu direktiflerde belirtilen koşullara uyulması yasalarla zorunlu kılınmıştır. AB’ne üye ülkeler, bu direktifleri genellikle iki yıllık geçiş süresinde ulusal yasaları konumuna getirmekle yükümlüdürler.
Bu güne dek 19 yeni yaklaşım direktifi yürürlüğe girmiştir. Üreticiler bu direktiflere uygunluğu, ürünlerine iliştirdikleri "CE İşareti" ile ispatlarlar. Ürünün tüm özellikleri, teknik çizimleri, uygulanan Standartlar v.b. konuları içeren bilgileri de hazırladıkları "Teknik Dosya"larda belirtirler.
Ancak ürünleri için onaylanmış direktifin bulunmaması durumunda ulusal yasaları uygulayabilirler. Bu durumda bir üye ülke, diğer bir ülkenin kendi yasalarına uygun olarak ürettiği ürünlerin ithalatına izin vermek zorundadır. Bu da "Karşılıklı Tanınma İlkesi" olarak bilinmektedir.
CE İşareti İçin Standart Uygulamak Zorunlu mudur?
CE İşaretinin ürüne iliştirilebilmesi için standart kullanımı zorunlu değildir. Direktiflerde belirtilen koşullar, başka yöntemlerle de sağlanabilir. Ancak, bu yöntemlerin EN (Avrupa) Standartlarına uygunluğunun incelenmesi zorlu bir süreci gerektireceğinden, standartlara uygun üretim yapmak, üreticinin işini kolaylaştıracaktır. Kısacası AB Direktifleri, ürünlerin nelere uyması gerektiğini, EN Standartları ise bu uygunluğun nasıl elde edilebileceğini içerir. (Sözü edilen EN 29000 Standartlarının eşdeğeri TS-ISO 9000 Standartlarıdır).
CE İşaretini Kim Verir? Onaylanmış Kuruluş Nedir?
CE İşareti yetkili bir kuruluş tarafından verilmez. Üretici ürününe kendisi iliştirir. Eğer ürünü risksiz ise, ürünün temel gereklere uygunluğunu kendisi beyan edebilir. Burada, üreticinin bu büyük sorumluluğu, güven ilkesini sarsmayacak şekilde taşıması gerekir. AB mahkemelerinde uygunluğu beyan edilip, temel gerekleri sağlamadığı belirlenen ve piyasadan taplatılan ürünlerle ilgili, üreticiye uygulanacak cezai yükümlülüklere ilişkin pek çok davanın sürdüğü bilinmektedir.
Ürünü riskli ise; ürünün temel gereklere uygunluğunun incelenmesi, onaylama yöntemiyle yapılır. Ürünün, risk derecesine bağlı olarak, ilgili Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş ve AB’nde resmi olarak tanınan bir Onaylanmış Kuruluş (Notified Body) tarafından incelenmesi ve gerekli testlerin yapılarak bu kuruluş tarafından onaylanması gerekir. Bir üretici kendi ülkesi ya da başka bir üye ülkedeki resmi tanınırlılığı olan herhangi bir Onaylanmış Kuruluşu seçebilir.
AB ülkelerinde CE İşareti bulunmayan riskli bir ürünü, bir üye ülke üreticisi kendi ülkesinde kullanamaz. Bunun güvencesi, üye ülkenin ilgili Bakanlığının kontrolündedir.
Onaylanmış Kuruluşların yasal olarak yetkilendirilmiş olması (akredite edilmesi) gerekir. Bu kuruluşlar belirli uygunluk incelemelerinde uzmanlaşmış ve sadece o konularda inceleme yapabilme yetkisine sahiptirler. Taşeron kullanabilirler ve uygunluk değerlendirme işlemlerini " Modüler Yaklaşım Sistemi"ne göre yaparlar. Tarafsız olmak zorundadırlar.
Türkiye’de henüz Onaylanmış Kuruluş yoktur. Üreticiler riskli ürünler için bu işlemleri AB’deki Onaylanmış Kuruluşlara yaptırmak zorundadırlar.
Ürünün Risk Derecesi Nasıl Belirlenir?
Üretici beyanının yeterli olmadığı yüksek riskli ürün gruplarında, uygunluk prosedürlerinin tanımlandığı "Modüler Yaklaşım Sistemi" oluşturulmuştur. A’dan H’a kadar çeşitli risk gruplarında 8 modülün yer aldığı bu sistemde üreticiye hangi yolu izlemesi gerektiği, hangi kuruluşların devreye gireceği tanımlanmıştır. Her direktif için değişik modüller geçerlidir. (ÖR: Makina Emniyet Direktifi için A ve B modülleri, EMC ve Oyuncaklar için A, B,C modülleri gibi).
Direktiflerde riskli ürünler ayrıca sınıflandırılmıştır. (ÖR: Makina Emniyet Direktifi Ek 4, Yüksek Riskli Ürünleri içerir).
Ürünlerin içerdikleri tehlike derecelerine göre, tasarım ve üretim aşamalarına ilişkin uygunluk incelemesi işlemleri bu modüllerde gösterilmiştir.
Ürün Sorumluluğu Kimdedir?
Ürün kullanımında oluşacak herhangi bir kaza v.b. olayında, AB ülkelerinden biri ürünün gereklere uymadığını iddia ederse, üretici CE İşaretini iliştirebilmek için gerekli tüm önlemleri aldığını ve ürün için yanlış kullanım olduğunu ıspatlamak durumundadır.
Üretici, bu nedenle, ürün sorumluluğunun sadece kendisinde olduğunu göz önüne alarak, ürünle ilgili tüm bilgilerin bulunduğu "Teknik Dosya"yı eksiksiz ve yanlışsız hazırlamak ve üretildiği tarihten itibaren 10 yıl süre ile saklamakla yükümlüdür.
CE İşareti İçin Maliyet Unsurları Nelerdir?
CE İşareti çalışmaları, firma dışından yetkililer tarafından yapılıyorsa, testler ve hizmet bedelleri söz konusudur. Kendisi çalışmaları yürütüyorsa, harcayacağı işgücü, olası yeni tasarımın getireceği maliyetler düşünülebilir. Maliyetlerde, ürünün kompleks olma özelliği, risk derecesi ve hali hazırda istenen koşullara ne derece uyduğu belirleyicidir. Eğer ürün için EN 29000 Standardı varsa, birçok testin yapılmasına gerek kalmaz. Standart uygulaması olan firmaların, CE İşareti için istenen koşulları çok kısa sürede tamamlaması mümkündür.
Riskli ürünlerde Onaylanmış Kuruluş’tan Uygunluk Beyanı onayı almak isteyen üreticiler, Onaylanmış Kuruluşlara da hizmet bedeli ödemek zorundadır.
KOS'lara CE Danismanligi Hizmeti
Ihracat yapmakta olan ya da ihracat kapasitesi olan imalatçi firmalarin ürünlerine CE isareti ilistirebilmesi için KOSGEB, 1997 yilinda basvuruda bulunan firmalara Danismanlik hizmetlerini baslatmistir. KOSGEB Merkezlerinde çalisan ve bu konuda egitim almis teknik personel ile birlikte Uzman-Danismanin önderliginde yürütülecek bu çalisma için KOSGEB finansal destek saglamaktadir
...:: Anket ::..
Firmanızın Karşılaştığı Sorunlar Kapsamında; Derneğimizin Bu Dönem Hangi Konuyu Ele Almasını İstersiniz?